Paragraaf Weerstandsvermogen en Risicobeheersing

Dit risico betreft de kans op waardedaling van de aandelen die de provincie heeft in verbonden partijen of het risico dat zij loopt door deelname in deze verbonden partijen. De afname van het risico ten opzichte van de Begroting 2024 met € 0,8 mln heeft betrekking op de provinciale deelname in Innovation Quarter en ENERGIIQ. De kans dat de gedane investeringen door voorgenoemde volledig worden terugverdiend is op basis van de laatst bekende cijfers verder afgenomen. De agiostorting in Innovation Quarter B.V. verhoogt het af te dekken bedrag gebaseerd op het eigen vermogen.

De provincie loopt reguliere bedrijfsvoeringsrisico’s bij de uitvoering van haar taken. De risico’s met de grootste financiële impact zijn de risico’s met betrekking tot informatieveiligheid, datalekken en AVG. Van geringe impact zijn de risico’s met betrekking tot de uitvoering van de Wet Bibob en de Wet open overheid (Woo), als ook de risico’s inzake arbeidscapaciteit en personeel, loonkostenregelingen, mogelijke juridische claims en de organisatieverandering. Ten opzichte van de Begroting 2024 is het risico toegenomen met € 0,9 mln vanwege de risico’s met betrekking tot arbeid, loon en juridische claims. Deze risico’s worden beheerst door extra controles en verbetering van processen. Om de informatieveiligheid structureel te verbeteren worden o.a. de BIO en de ISO 27001 geïmplementeerd.

Dit risico is de kans dat er onvoldoende middelen beschikbaar zijn voor de wettelijke taak van de nazorg voor gesloten stortplaatsen. Enerzijds bestaat dit risico uit de kans dat het ingelegde kapitaal in Fonds Nazorg onvoldoende rendeert. Anderzijds bestaat de kans dat de beoogde doelvermogens in het Fonds Nazorg niet toereikend zijn voor de noodzakelijke nazorgvoorzieningen. In 2023 heeft het Fonds Nazorg een positief beleggingsresultaat behaald; desondanks is een tekort van € 0,8 mln opgetreden, omdat het doelvermogen meer geïndexeerd is dan vooraf begroot door de hoge inflatie. Dit tekort is binnen de beschikbare middelen van ambitie 7 gedekt. Dit risico kan in de toekomst nog steeds optreden. Het totaalrisico is ten opzichte van de Begroting 2024 afgenomen vanwege positieve kostenontwikkeling voor de noodzakelijke nazorgvoorzieningen bij een van de stortplaatsen.

Dit risico betreft de kans dat op (herstel)kosten die kunnen ontstaan als gevolg van incidenten in het areaal, zoals schades door derden of natuurrampen, of bij onverwachte incidenten bij projecten in uitvoering. Zorgvuldige inrichting van het areaal, handhaving op basis van de (vaar)wegverordening en adequaat assetmanagement zorgen voor een beperkte kans; gevolgschades, zoals letselschade en schade aan objecten, zijn verzekerd. In 2023 hebben zich twee grotere incidenten voorgedaan. Dit betreft de aanvaring van de Coenecoopbrug en de Hefbrug Waddinxveen. Vooralsnog worden deze schades volledig verhaald bij de verzekering van de veroorzakers. Het risico bedraagt momenteel € 1,9 mln en is onveranderd ten opzichte van Begroting 2024.

Dit risico betreft de kans dat de provincie aansprakelijk wordt gesteld voor schadeclaims, onvoorziene kosten en/of (gevolg)schade die voortvloeit uit haar wettelijke taak van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH). De uitvoering van de VTH-taken is ondergebracht bij de Omgevingsdiensten. De provincie ziet erop toe dat de omgevingsdiensten de provinciale beleidskaders volgens de Nota VTH uitvoeren en voldoen aan de geldende kwaliteitscriteria. In samenwerking met de Omgevingsdiensten wordt de implementatie van de Omgevingswet zorgvuldig voorbereid. Door een artikel in de Omgevingswet, die per 1-1-2024 inwerking treedt, is de kans dat de provincie als bevoegd gezag aansprakelijk wordt gesteld voor de gevolgschade bij een incident bij Seveso-bedrijven aanzienlijk gedaald. De totale omvang bedraagt momenteel € 1,3 mln en is onveranderd ten opzichte van Begroting 2024.

Dit risico betreft de kans dat geldleners niet in staat zijn tot het terugbetalen van de door de provincie verstrekte leningen of leningen verstrekt door derden waarvoor de provincie garant staat ten gevolge van dreigende faillissementen. Het risico op één van de verstrekte leningen is in 2023 opgetreden vanwege een faillissement van de geldlener. Voor dit risico is een voorziening getroffen. Omdat de omvang van de nog uitstaande leningen ten opzichte van de begroting over 2024 afgenomen is wordt dit risico € 0,6 mln lager opgenomen.

Het risico is dat de provincie minder middelen vanuit het Rijk of de EU ontvangt om de toegezegde subsidies te kunnen financieren vanwege het (deels) vervallen van cofinanciering vanuit het Rijk (bv. MKB Innovatiestimulering Topsectoren (MIT)) of uitgaven die niet subsidiabel blijken (met name bij Europese subsidies). De omvang van dit risico is onveranderd ten opzichte van Begroting 2024.

De provincie loopt het risico dat meer subsidie moet worden uitgekeerd dan geraamd vanwege overcommittering (bij het programma Kansen voor West) of als beroep wordt gedaan op een specifieke regeling in de Uitvoeringssubsidie Herstructurering Bedrijventerreinen. Daarnaast bestaat het risico dat voorgefinancierde subsidies als gevolg van faillissement of liquiditeitstekort niet meer teruggevorderd kunnen worden als niet aan de subsidievoorwaarden wordt voldaan. Dit risico is bij de POP3-subsidieregeling in 2023 opgetreden; hiervoor is een voorziening getroffen. Dit risico voor komende jaar is ingeschat op € 1,6 mln. De kans van optreden van het risico met betrekking tot het Kansen voor West programma is, door de ontwikkelingen binnen het programma, ten opzichte van de Begroting 2024 naar beneden bijgesteld met € 0,5 mln. Per saldo betekent dit een stijging van € 1,1 mln van het totale risico.

De provincie is verantwoordelijk voor het realiseren van het Natuurnetwerk Zuid-Holland (NNN) door natuurgebieden te vergroten en met elkaar te verbinden. Daarvoor moet nog circa 3.300 ha natuurgebied en 110 km ecologische verbinding ingericht worden. Het risico is dat de provincie niet in staat is om binnen budget en per 2027 de natuuropgave te realiseren, zodanig dat de kwaliteit van de natuurgebieden weer voldoet aan de internationale natuurdoelen, klimaatbestendigheid en leefklimaat. Dit wordt onder meer veroorzaakt door de complexiteit in uitvoering (grondverwerving/onteigeningsprocedures, vergunningprocedures, veel stakeholders), de onderlinge verwevenheid van dossiers (onder andere stikstof, bodemdaling) en beschikbare capaciteit. De provincie beheerst het risico door het actualiseren van de realisatiestrategie, het inzetten van de instrumenten vastgelegd in het provinciale Handelingskader NNN, zorgvuldige bestuurlijke samenwerking/afstemming met collega-overheden, terreinbeheerende organisaties, waterschappen en andere belanghebbende partijen over een integrale aanpak, en continue beheersing van de business case van de NNN-opgave via scopemanagement en mijlpaalsturing (i.c. aantallen ha). Bij een integrale herziening van de business case in 2023 is gebleken dat er mogelijk een tekort ontstaat door hogere indexatie, vertragingskosten door m.n. complexe gebiedsprocessen en lagere grondopbrengsten. Het risico wordt ingeschat op maximaal € 35 mln, waarvoor nu een reservering is opgenomen van € 17,5 mln (50%) in het weerstandsvermogen.