Deze afwijking is ontstaan door vertraging van diverse projecten in de werkplannen van de omgevingsdiensten. Oorzaak van de vertragingen zijn divers (procedures die langer duren, nog geen consensus over de aanpak, maatschappelijke weerstand tegen plannen, capaciteitsproblemen bij zowel omgevingsdiensten, aannemers als externe bureaus). Vertragingen in de uitvoering leiden bijna nooit tot het stopzetten van een project. Uitvoering van een project schuift hoogstens in de tijd op.  
Naast de vertraging bij diverse projecten heeft de financiële afwikkeling van de werkplannen aan de omgevingsdiensten over 2022 een voordelig effect op de realisatie. Ook de financiële verwerking van de definitieve SiSa verantwoording vanuit de Omgevingsdienst leidt tot een voordelig effect op de realisatie. Ten slotte vond een kasritme wijziging plaats wat een voordelig effect kent. De lasten voor dit onderwerp worden gedekt uit meerdere specifieke uitkeringen en de reserve MJP Bodem, ondergrond en grondwater.

De afwijking hangt samen met een niet begrote dotatie aan de voorziening Nazorg stortplaatsen vanwege een groter ontstaan tekort in de ontwikkeling van de doelvermogens van de gesloten stortplaatsen. Verder waren diverse werkzaamheden gepland die niet meer nodig bleken te zijn of qua kosten lager zijn geworden dan vooraf ingeschat.

De onderbesteding bij de omgevingsdiensten wordt onder andere veroorzaakt door € 1 mln onderbesteding in het gereserveerde indexatiebudget. In de Begroting 2023 (en 2022) is conform het provinciaal indexeringsbeleid structureel indexatiebudget voor de omgevingsdiensten gereserveerd. In 2023 hebben de diensten geen gebruik gemaakt van de volledige beschikbare indexatieruimte.  Daarnaast is € 0,4 mln vrijgevallen na afrekening van de werkplannen 2022 en zijn er diverse overige onderbestedingen van totaal € 0,3 mln. Deze middelen vloeien terug naar de algemene middelen.

Voor toelichting zie paragraaf Arbeidscapaciteit.

Er is een aantal oorzaken waardoor het budget is onderschreden:

• Voor diverse aangevraagde subsidies was de beoordeling eind 2023 nog in behandeling. Dit komt onder andere doordat de openstellingstermijn pas op 31 december 2023 eindigde. In de Najaarsnota 2023  is hierop geanticipeerd met het verlagen van het budget voor 2023 ten gunste van 2024. Deze gemaakte inschatting blijkt te voorzichtig; voor circa € 1,5 mln van het na Najaarsnota beschikbare subsidiebudget 2023 zullen de lasten in 2024 worden verantwoord.
• Een aantal subsidieplafonds is niet maximaal aangevraagd wat tot een voordeel van € 0,3 mln heeft geleid.
• Voor € 1,1 mln is sprake van een toegekende looptijdverlenging van een subsidietoekenning waardoor de lasten doorschuiven van 2023 naar 2024 en verder.
• Voor een aantal subsidies is sprake van lagere definitieve vaststelling van de maximale toegekende subsidie wat een voordeel oplevert van ongeveer € 0,3 mln.
• Aan de realisatie van een geluidswal ter afscherming van recreatiegebied Bentwoud van de verlengde Bentwoudlaan is € 0,3 mln vanuit het recreatiebudget beschikbaar gesteld. De aanleg zal na 2023 plaatsvinden.  
• De beschikbaar gestelde middelen van € 0,1 mln voor het toevoegen van recreatieve voorzieningen bij deelproject Den Hoek van het programma Veenweide-Krimperwaard zullen pas in 2024 worden benut.

Oorspronkelijk was de renovatie van de Meeslouwerbrug te Vlietland, gepland in 2023. Echter door vertraging in voorbereiding, vergunningverlening en aanbesteding zal de uitvoer van de renovatiewerkzaamheden niet in 2023, maar in de eerste vier maanden van 2024 plaatsvinden. De werkzaamheden zijn juridisch (en daarmee financieel) verplicht.

Voor toelichting zie paragraaf Arbeidscapaciteit.

In 2023 is een subsidieregeling van € 0,8 mln voor klimaatadaptatie gepubliceerd. Een deel van de subsidieverleningen kent activiteiten die uitgevoerd worden in 2024. Hierdoor vallen de subsidielasten in het volgende boekjaar.

Voor toelichting zie paragraaf Arbeidscapaciteit.

De provincie heft leges op de zogeheten BRIKS-taken (bouwen, reclame, inritten, kappen, slopen) van de omgevingsvergunning voor die bedrijven waarvoor de provincie op grond van de milieuwetgeving bevoegd gezag is. De leges zijn vraaggestuurd waardoor de geïnde leges kunnen afwijken van de raming.

Het resterende voordelige saldo betreft diverse kleine afwijkingen.