Wat hebben we bereikt?

Zuid-Holland levert met een brede, dynamische economie een bruto regionaal product van € 200 mld (21% van de totale Nederlandse economie). Maar Zuid-Holland scoort niet goed op diverse dimensies van brede welvaart, vooral gerelateerd aan milieu, natuur en verschillen in gezondheid en inkomen. Daarom zetten we ook in 2023 middelen en capaciteit in op vernieuwende activiteiten die bijdragen aan een versnelde overgang naar een duurzame en digitale economie. Wij droegen daarbij nadrukkelijk bij aan een inclusieve economie: een economie die niet alleen gericht is op de innovatieve koplopers, maar op alle ondernemers. Die niet alleen focust op ontwikkeling van innovaties, maar ook op de implementatie erna. Een inclusieve economie houdt hier ook in:

• Dat we alle regio’s van de provincie zo veel mogelijk de juiste zorg en aandacht geven, of het nu gaat om de grote steden of de gebieden daarbuiten,
• Dat wij talenten van allen benutten (op de arbeidsmarkt, of als ondernemer),
• De ontwikkeling van betaalbare innovaties ondersteunen,

Inclusieve robotisering stimuleren (waar dat kan mensen niet vervangen, maar hun productiviteit verhogen met behulp van technologie en met behoud van kwaliteit van arbeid).
En aan een ondernemers-inclusieve economie die niet alleen gericht is op de koplopers.

De provincie droeg in 2023 in bovenstaand perspectief bij aan nieuwe ontwikkelingen in het mkb en de economische topsectoren. Verder zetten we in op doorontwikkeling van fieldlabs en campussen. Dit alles waar mogelijk met nadruk op de transities. Ook ondersteunden we dit jaar innovatienetwerken, waarbij de focus specifiek lag op Maritiem, Eiwittransitie in relatie tot Industriële (‘witte’) biotechnologie, en Unmanned Aerial Vehicles zoals drones.

Ruimte voor ondernemen
Door de toenemende algemene ruimtevraag in Zuid-Holland staat ruimte voor ondernemen, vooral voor bedrijventerreinen, onder druk. In 2023 namen we in de module Wonen, Werken en Werelderfgoed van het Omgevingsbeleid nieuwe instrumenten op. Zij borgen dat er voldoende toekomstbestendige en kwalitatief goede ruimte voor bedrijventerreinen in Zuid-Holland blijft. Daarnaast maakten we op regionaal niveau afspraken over het in balans brengen en houden van vraag en aanbod van bedrijventerreinen. Dit deden we via het aanvaarden van regionale bedrijventerreinenvisies voor de regio’s MRDH, Midden-Holland en Zuid-Holland Zuid. Met behulp van ambassadeurs verhoogden we de organisatiegraad op bedrijventerreinen; een belangrijke voorwaarde voor het bereiken van doelen als verduurzaming en energietransitie. We sloten ook een Green Deal met het Instituut voor Natuureducatie (IVN) voor verduurzaming van bedrijventerreinen.
Met ons detailhandelsbeleid droegen we bij aan verbetering van de vitaliteit van stads- en dorpscentra. Binnen de Aanpak Winkelgebieden voerden we gesprekken met meerdere gemeenten hoe hun centrum vitaal te houden. Daarnaast stelden we een ambassadeur voor winkelgebieden aan. Door aanpassing van de Omgevingsverordening maakten we ons detailhandelsbeleid actueel.

Door thuiswerken en de huidige rente- en prijsontwikkelingen blijven er veel onzekerheden op de kantorenmarkt. We voerden een ‘behoefteraming kantoren’ uit om inzicht te krijgen in vraag en aanbod van kantoren in Zuid-Holland. Dit vormt de basis voor actualiseren van de regionale kantorenvisies in 2024.

Human Capital

De provincie investeerde in de afgelopen 4 jaar ter uitvoering van de provinciale economische agenda in menskracht en ‘skills’ voor bedrijven en instellingen in Zuid-Holland. De personeelstekorten en de mismatch op de arbeidsmarkt staan een succesvolle uitvoering van de economische agenda in de weg. Via een subsidieregeling en de inzet van een compact aanjaag- en ontwikkelteam werkt de provincie actief aan de beschikbaarheid van human capital. Met meer dan 150 partners, samenwerkend rond de Human Capital Agenda Zuid-Holland (HCA), zetten we in op structurele oplossingen. Dit moet ertoe leiden dat bedrijven kunnen beschikken over voldoende werknemers met de juiste scholing en vaardigheden; nu en in de toekomst. En dat inwoners in Zuid-Holland wendbaar zijn en kunnen meekomen met alle veranderingen in de economie.

Het jaar 2023 was het laatste jaar uit de collegeperiode 2020-2023. In deze vierjaarsperiode realiseerden we in totaal 13 deelakkoorden in diverse regionale sectoren. Daarbij leidde de subsidie van de provincie tot ruim € 30 mln cofinanciering. Onder andere stellen we circa 20.000 werknemers in staat zich te ontwikkelen, ondersteunen we ruim 3.000 werkgevers in het gebruik van hun human capital, geven we aan circa 3.300 flexwerkers een ontwikkelperspectief, en helpen we 20.800 werkzoekenden aan werk.

Erfgoed en cultuur zijn van onschatbare waarde voor onze provincie. Door onze inzet op het behoud van erfgoed, bewaren we de identiteit van dorpen en steden en wordt onze provincie aantrekkelijker voor inwoners en toeristen. In 2023 droegen wij bij aan het behoud van erfgoed door de restauratie, herbestemming en verduurzaming van rijksmonumenten te ondersteunen. In de erfgoedtafels werkten wij samen met vele vrijwilligers, medeoverheden, maatschappelijk middenveld en ondernemers, aan het beter beleefbaar maken van onze erfgoedlijnen. Daarnaast positioneerden we erfgoed en archeologie steviger in grote ruimtelijke transitieopgaven.

De provincie Zuid-Holland is ook een rijk archeologisch gebied. Ook in 2023 konden inwoners in Zuid-Holland kennismaken met de bijzondere historische vondsten in hun bodem. Ook bewaarden wij onze vondsten zorgvuldig in het Provinciaal Archeologisch Depot. Om in de toekomst deze wettelijke taak naar behoren te kunnen blijven uitvoeren, werkten we in 2023 verder aan de voorbereidingen voor het realiseren van een nieuw archeologisch depot.

Actief of passief aan cultuur meedoen, zorgt voor persoonlijke ontwikkeling en draagt in belangrijke mate bij aan ons welbevinden. In de Begroting 2023 constateerden wij al dat de deelname aan culturele voorzieningen in Zuid-Holland relatief laag is. Om deelname te stimuleren, werkten we met de instellingen in de basisvoorziening verder aan goede en gespreide cultuurparticipatie in Zuid-Holland. Verder versterkten we de samenwerking met gemeenten op het gebied van cultuur. Daarnaast stelden we het Fonds Cultuurparticipatie Zuid-Holland in: dit ondersteunt culturele instellingen eenmalig om bovenlokaal samen te werken en meer publiek te bereiken.

2023 stond voor veel organisaties in het teken van herstel van de culturele sector. Gelukkig konden we na de coronaperiode weer bouwen aan een groter bereik van cultuur en aan de beleving van erfgoed. Helaas vertraagden wel enkele projecten of werden ze uitgesteld. Dit kwam door prijsstijgingen, de krappe arbeidsmarkt en een tekort aan materialen  Ook is een klein aantal projecten niet of in aangepaste vorm doorgegaan. (Los van de Jaarrekening 2023 doen wij u een voorstel om de middelen die hier mee gemoeid zijn, alsnog te kunnen inzetten voor erfgoed in Zuid-Holland).